Gradski muzej

Nekada škola, danas muzej

Zgrada u kojoj je smješten muzej nalazi se u strogom centru Novog Pazara i predstavlja jednu od najreprezentativnijih zdanja javne namjene. Iako tačna godina podizanja ove zgrade nije poznata, poznato je da je već sredinom 19. vijeka u prostorijama ove zgrade radila prva ruždija, to jeste prva državna, svetovna škola. Ovaj objekat je kroz istoriju imao više namjena, stoga je kao prva ruždija, koje su bile obavezne po Zakonu za opštu prosvjetu, a jedna od njih se prema navodima nalazila i u Novom Pazaru.

Da li je na mjestu muzeja bio hamam?

Prilikom rada na obnovi zgrade muzeja, otkriveno je da zgrada leži na osnovama starijeg objekta, stoga su sprovedena istraživanja manjeg obima u unutrašnjosti zgrade, ispred muzeja i sa zapadne strane ove građevine. Na osnovu istraživanja dalo se zaključiti da se na mjestu današnje zgrade muzeja nalazila građevina čiji promjeri nisu poznati, baš kao i namjena. Međutim, poznato je da je ova zgrada korištena tokom 14. i 15. vijeka. Prije današnje zgrade muzeja, a tokom 16. i 17. vijeka na ovom mjestu se nalazio i hamam, jedan od dva na današnjem prostoru Novog Pazara.  Naime, prema zapisima Evlije Čelebije, u Novom Pazaru su se nalazila dva hamama-stari i novi hamam. Stari hamam i danas postoji u Staroj čaršiji, dok lokacija novog hamam nije bila poznata do otkrića njegovih ostataka ispod zgrade muzeja. Cio zapadni zid muzeja pretstavlja ostatak zida hamama.

Od bronzanog doba do berberina

Postavka muzeja obuhvata nekoliko odjeljenja uključujući odjeljenje za arheologiju, istorijsko odjeljenje, etnološko odjeljenje i odjeljenje za primjenjenu umjetnost. Muzej je nerijetko i dom izložbama i postavkama umjetnika. Neke od znamenitosti koje se nalaze u ovom muzeju uključuju i arheološke eksponate koji su dio dugog stručnog djelovanja. Dobar dio eksponata iz ove zbirke pronadjen je na područiju grada Novog Pazara. Eksponati potiču sa lokaliteta Pećina, Gradina, Trgovište-naselje i Trgovište-crkva, dok su neki od eksponata kupljeni ili poklonjeni. Možda i najzanimljivija postavka u muzeju jeste etnološka postavka. Među eksponatima u ovoj postavci najviše pažnje privlači zbirka alata koje je koristio pazarski berberin hadži Rušo koji se u isti mah bavio i vađenjem zuba i manjim hiruškim zahvatima. Pored toga u muzeju se nalazi cijeli niz predmeta koji su koristili pazarski zanatlije, a među njima najzanimljiviji su proizvodi terzija koji su pravili djelove nošnje za  siromašniji i srednji sloj društva.

Da li ste znali?

Sa spoljašnje strane ogradnog zida Muzeja, nalazi se česma (hajrat), sa natpisom koji glasi: „Ovo je dobro djelo (hajrat) Sjeničaka Sulejmanovića Derviš-bega. Pisano 1. muharema 1309. godine“, (7. avgusta 1891. godine).